(نساء: ٧٦) ( إِنَّ كَیدَ الشَّیطَانِ كَانَ ضَعِیفًا )
ای نفس من كه از ضرر وسوسه مأیوس شده‌‌یی! تداعی خیالات، و یادآوری فرضیات نوعی ارتسام غیر ارادی در ذهن است. ارتسام اگر ناشی از خیر و نورانیت باشد حكم حقیقت تا حدودی وارد صورت و مثال آن می‌شود. همان‌طور كه نور و گرمای خورشید وارد صورت مثالی‌اش در آیینه می‌گردد...اما اگر سرچشمه‌اش شر و امور مادی باشد حكم و خاصیت اصل وارد صورت نمی‌شود و به تمثال خود سرایت نمی‌كند. برای نمونه صورت شی نجس و مردار در آیینه، نه نجس است و نه مردار.یا مثلاً تمثال مار كسی را نیش نمی‌زند.
براساس این سرّ، تصور كفر، كفر و تخیل ناسزا، ناسزا نیست. به ویژه این‌كه اگر غیر ارادی باشد و به صورت فرضی به ذهن خطور كند كاملاً بی‌ضرر است. در مذهب اهل سنت و جماعت كه اهل حق‌اند پستی و زشتی شرعی چیزی به سبب نهی الهی‌ست، لذا مادام كه امری فرضی به ذهن خطور كند آن هم بی‌اختیار و بدون رضایت فرد و نوعی تداعی خیال باشد نهی به آن تعلق نمی‌گیرد. حتی اگر آن تخطّر، صورت زشت‌ترین و پست‌ترین چیز هم باشد باز زشت و ناپسند نخواهد بود.
مکتوبات - 5
